Anders bedraad: Leven met ADD en ADHD als kracht
⬅️ hoofdstuk 5 | Inhoud | hoofdstuk 7 ➡️
Hoofdstuk 6:
Emoties & overprikkeling
Als alles binnenkomt alsof het in hoofdletters gebeurt.
Een veelgehoorde misvatting over ADD en ADHD is dat het alleen gaat over aandacht en concentratie. Maar er is nog een diepe, vaak onderbelichte laag: emotionele intensiteit en overprikkeling.
Voor veel volwassenen met ADD of ADHD zijn emoties geen rustige golfjes – het zijn tsunami’s. Blijdschap, frustratie, schaamte, enthousiasme, angst… het komt vaak onverwacht, heftig en allesoverheersend.
Het emotionele volume staat harder
Mensen met ADD of ADHD hebben vaak een zenuwstelsel dat gevoeliger reageert op prikkels. Niet alleen op geluid of licht, maar ook op sfeer, spanning, woorden, blikken, interne gedachten. Wat voor een ander “een beetje stress” is, kan voor jou voelen als een totale blokkade.
En wat je misschien hebt geleerd is: stel je niet aan, doe normaal, je bent te gevoelig. Maar jouw brein filtert minder en registreert méér – dat is geen zwakte, dat is hoe je systeem werkt.
Overprikkeling: als je hoofd volloopt
Overprikkeling is niet altijd dramatisch zichtbaar. Soms is het stil en intern. Je voelt je moe, onrustig, geïrriteerd, of juist vlak. Je kunt niet meer nadenken, woorden vinden, keuzes maken. Je trekt je terug of raakt juist uit balans. En dan komt vaak het schuldgevoel: Waarom kan ik dit niet gewoon aan?
Maar het is geen kwestie van zwak zijn. Je brein heeft simpelweg te veel moeten verwerken zonder voldoende ontlading of herstel.
Typische triggers:
- Drukke werkomgevingen of vergaderingen
- Te veel (sociale) afspraken achter elkaar
- Lang moeten luisteren zonder betrokken te zijn
- Een chaotische, rommelige ruimte
- Interne stress of kritiek die blijft malen
Wat helpt (en wat niet)
Niet helpend:
- Jezelf forceren (“kom op, stel je niet aan”)
- Je emoties onderdrukken of rationaliseren
- Doorgaan ondanks alles
- Je terugtrekken zonder herstel (zoals eindeloos scrollen)
Wel helpend:
- Herken je signalen: een gespannen kaak, snelle ademhaling, prikkelbaarheid – dat zijn geen zwakheden, maar waarschuwingslampjes.
- Las regelmatige micropauzes in, ook op goede dagen.
- Creëer veilige herstelfases: wandelen, prikkelarme ruimtes, zachte muziek, even helemaal niets moeten.
- Praat erover met iemand die je niet hoeft uit te leggen waarom het ‘veel’ was – maar gewoon ziet dat het veel was.
Je gevoeligheid is geen fout – het is informatie
De intensiteit van jouw emoties betekent dat je dieper voelt. Dat je verbonden bent met wat er leeft, zowel in jezelf als in anderen. Ja, het kan overweldigend zijn. Maar het is ook een bron van creativiteit, empathie en bewustzijn.
Leren omgaan met overprikkeling en emoties gaat niet over jezelf minder voelen, maar over jezelf beter verzorgen.
Jouw emoties zijn niet te veel.
Ze zijn een kompas. Geen vijand.
En jij verdient de ruimte om daar liefdevol mee om te gaan.