Wat is AD(H)D

Onrust in je hoofd. Altijd “aan” staan.

Plannen die niet van de grond komen, terwijl je wéét wat je zou moeten doen. En ondertussen het gevoel hebben dat je anders denkt, voelt of reageert dan anderen. Herkenbaar? ADHD is meer dan ‘druk gedrag’. Bij volwassenen uit het zich vaak subtieler; in chaos, onrust, uitstelgedrag of juist perfectionisme. Ik leg je graag uit wat ADHD precies is, hoe het zich kan uiten bij volwassenen en wat je kunt doen als je je hierin herkent.

Hoe uit ADHD zich?

ADHD kan er bij iedereen anders uitzien. Bij sommigen is het duidelijk zichtbaar: veel praten, bewegen, altijd bezig zijn. Bij anderen zit het vooral vanbinnen: in een hoofd dat maar blijft draaien, moeite met focussen of snel overprikkeld raken.
Veel volwassenen met ADHD herkennen zich in beide kanten.

Als kind kregen ze misschien te horen dat ze druk waren, dromerig, of “er niet bij met hun hoofd”. Of ze konden zich juist lang aanpassen, maar merkten later dat ze vastlopen in werk, relaties of het dagelijks leven.

ADHD kan zich dus uiten in chaos en impulsiviteit, maar net zo goed in perfectionisme en overdenken. Het is geen zwart-wit beeld, en dat is vaak juist wat het zo verwarrend maakt.

Veel voorkomende klachten zijn:

Moeite met concentratie of focus vasthouden
Snel afgeleid zijn, zelfs bij belangrijke taken
Uitstelgedrag (ook bij dingen die je wél belangrijk vindt)
Weinig overzicht ervaren, het gevoel hebben dat alles tegelijk komt
Druk of chaotisch denken: een hoofd dat “altijd aan” staat
Piekeren of overdenken, moeite met loslaten
Overprikkeld raken in drukke of chaotische omgevingen
Emotionele intensiteit: gevoelens komen hard binnen en blijven lang hangen
Impulsiviteit, bijvoorbeeld in praten, kopen of reageren
Moeite met schakelen tussen taken of situaties
Perfectionisme of alles onder controle willen houden
Verlies van tijdsbesef of moeite met plannen en organiseren

ADD vs. ADHD: wat is het verschil?

ADD wordt vaak gezien als een ‘rustigere’ vorm van ADHD. Mensen met ADD hebben vooral moeite met concentratie, zijn snel afgeleid en vaak in gedachten verzonken. Ze kunnen dromerig of traag overkomen, maar ervaren intern veel onrust. ADHD kent daarnaast ook een hyperactieve en impulsieve component. Denk aan lichamelijke onrust, veel praten, moeite met stilzitten of snel reageren zonder na te denken. In de officiële diagnostiek wordt tegenwoordig alleen de term ADHD gebruikt, met drie subtypes:

Overwegend onoplettend Vroeger aangeduid met ADD: dit type ADHD kenmerkt zich vooral door moeite met aandacht en concentratie. Mensen met deze vorm zijn vaak snel afgeleid, dromerig of lijken “afwezig”. Hyperactiviteit is meestal niet of nauwelijks zichtbaar, waardoor dit type minder snel wordt opgemerkt.
Overwegend hyperactief-impulsief Bij dit type ADHD staan lichamelijke onrust en impulsiviteit centraal. Denk aan veel praten, moeilijk stil kunnen zitten, en snel reageren zonder na te denken. Deze vorm valt vaak eerder op in gedrag en wordt daardoor meestal sneller gesignaleerd, zeker bij kinderen.
Gecombineerd De meest voorkomende vorm van ADHD is het gecombineerde type. Hierbij zijn kenmerken van zowel onoplettendheid als hyperactiviteit en impulsiviteit aanwezig. Mensen met dit type kunnen moeite hebben met focussen én tegelijkertijd veel fysieke of innerlijke onrust ervaren.

Hoewel ADD dus geen aparte diagnose meer is, blijft de term in de praktijk veel gebruikt omdat het herkenbaar is voor mensen die zich vooral in het ‘in het hoofd zitten’ herkennen in plaats van in druk gedrag.

Herken jij jezelf in ADHD-kenmerken?

Misschien herken je jezelf in de kenmerken van ADHD, maar heb je nooit een officiële diagnose gehad. Of je vraagt je af: “Is dit gewoon hoe ik ben, of speelt er meer?” Wat het ook is, als je merkt dat je vastloopt in je dagelijks leven, vaak overprikkeld bent of moeite hebt met focus en structuur, dan is dat reden genoeg om hulp te zoeken. Voor coaching bij Explora is geen diagnose nodig. Het gaat erom wat jij nodig hebt om verder te komen. Of je nu een vermoeden hebt van ADHD of gewoon verlangt naar meer rust en grip: herkenning is vaak al een eerste stap. Coaching kan je helpen overzicht te krijgen, gewoontes te doorbreken en weer regie te ervaren, los van welk label er wel of niet op zit. Plan gerust een vrijblijvend kennismakingsgesprek. Dan kijken we samen of het past bij jouw hulpvraag, tempo en doelen.

Reviews

“Na een derde burn-out in 2022 en het inzicht in 2023 dat het met ADHD te maken had, was ik weer op zoek naar een coach, de zoveelste! Via een collega kwam ik op het spoor van Laura. Kennis gemaakt en dat klikte goed, heel erg goed zelfs. Haar eigen ervaring met haar ADHD verleden maakt haar een hele andere coach dan dat ik tot nu toe heb gehad. Haar kennis komt niet uit een boek of een methode, maar is haar levenservaring. En dat is nu echt waar het om draait.”

“Laura is een ontzettend fijne coach. Ze luistert echt, zonder oordeel, en weet precies de juiste vragen te stellen waardoor ik zelf tot inzichten kwam. Wat ik vooral waardeer, is dat ze mij het gevoel gaf dat ik niet ‘anders’ ben, maar gewoon mezelf mag zijn. Dat gevoel van erkenning heeft enorm geholpen. Dankzij haar begeleiding heb ik geleerd om beter met mijn AD(H)D om te gaan en te ontdekken dat er zóveel meer mogelijk is dan ik dacht.”

“De coachsessies hebben mijn dochter echt inzicht gegeven en handvatten om mee aan de slag te gaan. Ze is daar echt actief mee aan de slag gegaan en ze ziet dat het helpt. Soms even een terugval maar ja ADD heb je je hele leven. Ze zat er echt even helemaal doorheen voordat ze bij jou kwam. Bedankt nogmaals.”

Veelgestelde vragen

Heb je na het lezen van deze pagina nog vragen? Hieronder beantwoord ik een aantal veelgestelde vragen over ADHD.

Is ADHD hetzelfde als druk gedrag?

Nee, ADHD gaat niet alleen over hyperactiviteit. Bij volwassenen uit het zich vaak in innerlijke onrust, uitstelgedrag of moeite met overzicht.

Wat is het verschil tussen ADD en ADHD?

aADD is de naam die eerder werd gebruikt voor het overwegend onoplettende type. Tegenwoordig valt dit onder de officiële term ADHD.Koelmalaan 330c, Alkmaar (bij DV-sports).

Kan ADHD ook pas op latere leeftijd zichtbaar worden?

ADHD ontstaat niet op latere leeftijd, maar wordt bij volwassenen vaak pas herkend omdat ze er vroeger mee leerden omgaan of zich aanpasten.

Heb je een diagnose nodig om coaching te volgen?

Nee, bij Explora is een officiële diagnose geen vereiste. Als jij je herkent in de kenmerken, kunnen we aan de slag.

Wat is het verschil tussen coaching en behandeling in de GGZ?

GGZ richt zich op diagnostiek en behandeling van klachten. Coaching richt zich op de huidige situatie en toekomst en helpt je vanuit je kracht nieuwe patronen op te bouwen.

Hoe ziet ADHD eruit bij vrouwen?

Bij vrouwen wordt ADHD over het algemeen minder snel herkend, doordat het zich vaak meer uit in perfectionisme, piekeren of innerlijke onrust.

Is ADHD hetzelfde als een concentratieprobleem?

Concentratieproblemen zijn één van de kenmerken, maar ADHD gaat ook over impulsiviteit, motivatie, prikkelverwerking en zelfregulatie.

Kun je ADHD ‘overgroeien’?

ADHD verdwijnt niet, maar mensen leren er vaak beter mee omgaan. Toch kunnen klachten weer opspelen bij stress of grote veranderingen.

Wat kun je doen als je ADHD vermoedt?

Je kunt coaching zoeken voor meer grip en zelfinzicht. Bij behoefte aan een officiële diagnose kun je via de huisarts een traject in de GGZ starten.

Is ADHD-coaching geschikt als ik al in behandeling ben?

Meestal is het verstandig om eerst lopende behandeling in de GGZ af te ronden. Daarna kan coaching een fijne, praktische aanvulling zijn.